जल प्रदूषण समस्या प्रस्तावना – Water pollution : मानवाच्या हस्तक्षेपामुळे पर्यावरणाचे अतिशय नुकसान झालेले आहे. त्यामुळेच पाणी, हवा, ध्वनी आणि मृदा प्रदूषणाच्या विविध समस्या आज निर्माण झाल्या आहेत. यापैकी जल प्रदूषणाची समस्या ही अधिक गंभीर मानली जाते. जल प्रदूषणामुळे मनवासह इतर सजीवांचे आरोग्य धोक्यात येत असते. जल प्रदूषण रोखणे का आवश्यक आहे..? जगण्यासाठी सजीवांना पाण्याची […]
Dr. Satish Upalkar
Dr. Satish Upalkar, obtained his bachelor’s degree in medicine and surgery from Maharashtra University of Health Sciences, Nashik, India in 2010. He is also a member of the Medical Council of Indian Medicine, Mumbai. He is working as a General Physician and Healthcare Consultant. Since 2012, he has had extensive experience in writing on various medical topics for the general public. After medical graduation, he has also completed diploma in diet and nutrition as well as yoga.
Posted inSocial Health
हवा प्रदूषण – कारणे, आरोग्य परिणाम व उपाययोजना
वायू प्रदूषण समस्या प्रस्तावना – Air pollution : मानवी हसतक्षेपामुळे पर्यावरणाचे अपरिमित नुकसान झाले आहे. त्यामुळे जल प्रदूषण, वायू प्रदूषण, ध्वनी प्रदूषण आणि मृदा प्रदूषण अशा प्रदूषणाच्या विविध समस्या निर्माण झाल्या आहेत. त्यापैकी वायू प्रदूषण ही समस्या अत्यंत धोकादायक असते. जिवंत रहाण्यासाठी सजीवांना प्राणवायूची आवश्यकता असते. माणूस आहार किंवा पाण्याशिवाय अनेक दिवस जिवंत राहू शकतो […]
Posted inDiseases and Conditions
त्वचेला खाज सुटणे याची कारणे व उपाय : Itching Skin
त्वचेला खाज सुटणे – Itching Skin : विविध कारणांनी त्वचेला खाज सुटते. त्वचेतील इन्फेक्शन, अॅलर्जी यामुळे त्वचेला खाज येत असते. तसेच घामोळ्या, सोरायसिस, गजकर्ण यासारखे त्वचाविकार यामुळेही त्वचेला खाज सुटत असते. त्वचेला खाज सुटण्याची कारणे – त्वचा कोरडी पडण्यामुळे त्वचेला खाज सुटते. हिवाळ्यात हा त्रास अधिक होतो. त्वचा संबंधित समस्या जसे घामोळ्या, सोरायसिस, गजकर्ण नायटे, […]
Posted inDiet & Nutrition
‘ड’ जीवनसत्व : महत्व, आहार स्त्रोत आणि कमतरतेमुळे होणारे आजार
व्हिटॅमिन D चे महत्व – ‘ड’ जीवनसत्व हे शरीरासाठी अत्यंत महत्त्वाचे असे vitamin असते. ‘ड’ जीवनसत्त्वामुळे पाठीचा कणा, हाडे, किडनी यांचे आरोग्य सुधारते. हाडे मजबूत आणि निरोगी ठेवण्यासाठी ते आवश्यक. ते रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत करते. मांसपेशींच्या कार्यात मदत करते. मधुमेह आणि कर्करोग यांसारख्या गंभीर आजारांपासून बचाव करते. ‘ड’ जीवनसत्वाचे आहार स्त्रोत : सूर्यप्रकाश: सूर्यप्रकाशातून त्वचेद्वारे शरीरात […]
Posted inDiseases and Conditions
काचबिंदू ची लक्षणे, कारणे व उपचार – Glaucoma
काचबिंदू आजार – Glaucoma : काचबिंदू म्हणजे Glaucoma. काचबिंदू हा डोळ्यांचा एक गंभीर असा आजार आहे. ऑप्टिक नर्व्हला हानी पोहोचल्यामुळे काचबिंदू हा दृष्टीविकार होत असतो. डोळ्यांनी पाहिलेली दृश्य माहिती ही ऑप्टिक नाडीद्वारे आपल्या मेंदूपर्यंत पोहचवत असते. मात्र या विकारात या महत्वाच्या नाडीवर परिणाम झालेला आढळतो. काचबिंदू आजाराला English मध्ये Glaucoma (ग्लॅकोमा) असे म्हणतात. काचबिंदूमध्ये प्रामुख्याने […]
Posted inHealth Tips
हिमोग्लोबिन वाढवण्यासाठी घरगुती उपाय व घ्यायचा आहार
हिमोग्लोबिन म्हणजे काय व हिमोग्लोबिनचे महत्व : पोषकतत्त्वांच्या कमतरतेमुळे रक्तातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी होते. खाण्यात लोहाची कमतरता असल्यामुळे हे प्रमाण कमी होते. हिमोग्लोबिन हा रक्तातील अतिशय महत्त्वाचा घटक असून, तो ‘आयर्न’ (लोह) आणि ‘प्रोटीन’ (प्रथिने) यापासून बनलेला असतो. रक्तामध्ये योग्य प्रमाणात हिमोग्लोबिन असावे लागते. हिमोग्लोबिनचे प्रमाण किती असावे..? पुरुषांमध्ये 13.5 ते 17.5 तर स्त्रियामध्ये 12.0 […]
Posted inDiet & Nutrition
फॉलिक अ‍ॅसिडचे फायदे – Folic acid benefits
फॉलिक ऍसिड : फॉलिक अ‍ॅसिडमुळे शरीराची चयापचय क्रिया सुधारते. रक्ताचं प्रमाण वाढतं. शरीरातील लोहाचं प्रमाण कमी होत नाही. म्हणूनच फॉलिक अ‍ॅसिडचं प्रमाण असणारे गाजर, बीट, मुळा आणि त्याची हिरवी पानं, कोबी हे पदार्थ खावेत, व्हिटॅमिन-B9 हे ‘फॉलिक अ‍ॅसिड’ या नावानेही ओळखलं जाते. गरोदर स्त्रिया, नवजात बालक यांना फॉलिक अ‍ॅसिडची गरज असते. फॉलिक अ‍ॅसिडमुळे पोटाचं आरोग्य […]
Posted inDiseases and Conditions
सोरायसिस होण्याची कारणे, लक्षणे आणि उपचार – Psoriasis treatment
सोरायसिस – Psoriasis : सोरायसिस ही त्वचासंबंधी एक समस्या असून यामध्ये त्वचेच्या पेशींची जलदपणे वाढ होते. त्वचेवर लालसर, सुजयुक्त चट्टे येतात व तेथून पापुद्रे किंवा खवले निघत असतात. याला सोरियाटिक स्केल असे म्हणतात. सोरायसिसमध्ये त्वचेवर लाल चट्टे निर्माण होऊन तेथे प्रचंड खाज सुटते. तेथील त्वचा ही जाड होते व त्वचेत पांढरट-चंदेरी रंगाचे पापुद्रे निर्माण होतात. […]
Posted inDiseases and Conditions
थायरॉईडची लक्षणे, कारणे आणि उपचार – Thyroid Symptoms
थायरॉइड म्हणजे काय..? आपल्या गळ्याजवळ थायरॉइड ही महत्त्वाची ग्रंथी असते. या थायरॉइड ग्रंथीतून निघणारे हार्मोन्स शरीराच्या अनेक महत्वाच्या क्रियांना नियंत्रित करतात. थायरॉईड ग्रंथीतून निघणारे हार्मोन्स शरीराच्या चयापचय क्रियेसाठी, शरीराचे तापमान नियंत्रित ठेवण्यासाठी, मेंदूच्या कार्यासाठी तसेच हृदयाची क्रिया सुरळीत ठेवण्यासाठी मदत करतात. थायरॉइड ग्रंथी ही थायरॉक्सिन (T4) आणि ट्रायोडॉथ्रोनाइन (T3) या दोन महत्त्वपूर्ण हार्मोन्सची निर्मिती करते. […]
Posted inDiagnosis Test
Angiography: अँजिओग्राफी म्हणजे काय ते जाणून घ्या..
अँजिओग्राफी (Angiography) : अँजिओग्राफी हा शब्द आपण अनेकवेळा ऐकला असेलच. अँजिओग्राफीमध्ये केवळ हृदयाच्या रक्तवाहिन्याची तपासणी केली जाते. अँजिओग्राफीद्वारे हृदयविकारावर उपचार केले जात नाहीत. अँजिओग्राफीत हृदयाच्या स्नायूला रक्तपुरवठा देणाऱ्या रक्तवाहिन्यांमध्ये (कोरोनरी आर्टरीज) गाठी निर्माण झाल्या आहेत का? ते पाहिले जाते. अँजिओग्राफीमुळे हृदयाच्या रक्तवाहिन्यांतील ब्लॉकेजची स्थिती कळण्यास मदत होते. ह्या तपासणीला coronary angiography किंवा cardiac angiogram ह्या […]