त्वचेला खाज सुटणे – Itching Skin :

विविध कारणांनी त्वचेला खाज सुटते. त्वचेतील इन्फेक्शन, अॅलर्जी यामुळे त्वचेला खाज येत असते. तसेच घामोळ्या, सोरायसिस, गजकर्ण यासारखे त्वचाविकार यामुळेही त्वचेला खाज सुटत असते.

त्वचेला खाज सुटण्याची कारणे –

  • त्वचा कोरडी पडण्यामुळे त्वचेला खाज सुटते. हिवाळ्यात हा त्रास अधिक होतो.
  • त्वचा संबंधित समस्या जसे घामोळ्या, सोरायसिस, गजकर्ण नायटे, शितपित्त, पांढरे कोड यामुळे त्वचेला खाज सुटत असते.
  • गोवर, वाऱ्याफोड्या, चिकनपॉक्स, नागीण अशा संसर्गजन्य आजारातही त्वचेला खाज येत असते.
  • कावीळ, हिपॅटायटीस अशा यकृताच्या विकारामुळे देखील त्वचेला खाज सुटते.
  • किडनी निकामी होणे यासारख्या किडनी विकारात त्वचेला खाज सुटू लागते.
  • साबण, केमिकल्युक्त सौंदर्य प्रसाधने, हेअर प्रोडकट्स यांच्या अॅलर्जीमुळे सुद्धा त्वचेला खाज सुटते.
  • मधुमेहामुळे जननेंद्रियाजवळ खाज सुटते,
  • मुंग्या, डास, मधमाशी असे कीटक चावण्यामुळे त्वचेला खाज सुटते.
  • तसेच काही औषधांचे दुष्परिणाम, रक्तात लोहाची कमतरता असणे, अशा अनेक कारणांमुळे त्वचेला खाज सुटते.

त्वचेला खाज सुटणे यावर घरगुती उपाय :

त्वचेला खाज सुटत असल्यास तेथे खोबरेल किंवा मोहरीचे तेल, तिळाचे तेल, कडुनिंबाची पाने, तुळशीची पाने, कोरपडीचा गर लावणे उपयुक्त असते. यामुळे त्वचेला सुटणारी खाज कमी होण्यास मदत होते.

खोबरेल तेल –
खोबरेल तेलात कापूर मिसळावे व त्या तेलाने मसाज केल्यास त्वचेला खाज सुटणे थांबते.

मोहरी आणि तीळ तेल –
त्वचेला खाज सुटत असल्यास मोहरी आणि तीळ तेलाने मालिश करून आंघोळ करावी. या घरगुती उपायाने त्वचेला खाज सुटणे कमी होते.

बेकिंग सोडा –
बेकिंग सोडा त्वचेला होणारी खाज कमी करते. यासाठी एक कप बेकिंग सोडा अंघोळीच्या पाण्यात घालून अंघोळ केल्याने खाज सुटणे थांबते.

कोरपडीचा गर –
खाज सुटणाऱ्या त्वचेला एलोवेरा जेल लावल्याने खाज कमी होते.

कडुनिंबाची पाने –
कडुनिंबाची पाने बारीक करून ती खाज सुटणाऱ्या भागावर चोळावी. अंघोळीच्या पाण्यात कडुनिंबाची पाने घालून त्या पाण्याने अंघोळ करावी. कडुनिंबात अनेक आयुर्वेदिक तसेच antibacterial गुणधर्म असतात. यामुळे त्वचेची खाज कमी होते.

त्वचेला खाज येणे यावरील औषध उपचार –

कोणत्या कारणांमुळे त्वचेला खाज येत आहे त्यानुसार यावर उपचार ठरतात. जसे एलर्जीमुळे त्वचेला खाज येत असेल तर डॉक्टर Anti-histamines औषधे देतील. याशिवाय खाज कमी करण्यासाठी calamine lotion, capsaicin cream यासारख्या खाज कमी करणाऱ्या क्रीम दिल्या जातील.

त्वचेला खाज सुटत असल्यास घ्यायची काळजी :

  • त्वचेला नखांनी खाजवून जखमा करू नये. कारण तेथे इन्फेक्शन होण्याची शक्यता असते.
  • प्रामुख्याने त्वचा कोरडी पडून खाज सुटत असते. म्हणून त्वचा कोरडी पडू नये यासाठी खोबरेल तेल लावून त्वचेला मॉइश्चराइज्ड ठेवा.
  • दररोज स्वच्छ पाण्याने अंघोळ करा. मात्र जास्त गरम पाण्याने आंघोळ करणे टाळा.
  • सुती व हलके कपडे वापरा.
  • केमिकलयुक्त साबण, हेअर प्रोडक्ट, परफ्युम वापरणे टाळा.
  • शक्यतो सौम्य साबण वापरा. त्यामुळे त्वचा कोरडी होत नाही.

डॉक्टरांकडे कधी जाणे आवश्यक असते..?

त्वचेला खाज सुटत असल्यास व खालील त्रास जाणवत असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.

  • त्वचेला अतिशय खाज सुटणे,
  • संपूर्ण शरीरावर खाज सुटणे,
  • संवेदनशील भागात खाज सुटणे,
  • घरगुती उपाय करून देखील खाज कमी न होणे,
  • त्वचेला खाज सुटण्याबरोबरचं अशक्तपणा, वजन कमी होणे अशी लक्षणे जाणवत असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

हे सुध्दा वाचा – अंगावर पित्त उठणे यावरील उपाय जाणून घ्या..

Read Marathi language article about Itchy skin Causes, Home remedies and Treatments. Last Medically Reviewed on March 8, 2024 By Dr. Satish Upalkar.

Dr. Satish Upalkar, obtained his bachelor’s degree in medicine and surgery from Maharashtra University of Health Sciences, Nashik, India in 2010. He is also a member of the Medical Council of Indian Medicine, Mumbai. He is working as a General Physician and Healthcare Consultant. Since 2012, he has had extensive experience in writing on various medical topics for the general public. After medical graduation, he has also completed diploma in diet and nutrition as well as yoga.

Join the Conversation

2 Comments

  1. खुप उपयुक्त माहिति मिळाली. आभारी आहे.

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *