केसांचे आरोग्य (Hair care) : सौंदर्याच्या दृष्टीने केसांचे अत्यंत महत्व आहे. केस गळणे, केसात कोंडा होणे, अकाली केस पांढरे होणे, केस तुटणे यासारख्या केसांच्या समस्या असतात. केसांची योग्य काळजी न घेणे, केस कापण्याची चुकीची पद्धत आणि विटॅमिन, प्रोटीनचा अभाव यामुळे केस निकृष्ठ बनतात, गळतात आणि निस्तेजही होतात. केसांच्या समस्यांनी आज अनेक स्त्री आणि पुरुष दोघेही […]
Dr. Satish Upalkar
Dr. Satish Upalkar, obtained his bachelor’s degree in medicine and surgery from Maharashtra University of Health Sciences, Nashik, India in 2010. He is also a member of the Medical Council of Indian Medicine, Mumbai. He is working as a General Physician and Healthcare Consultant. Since 2012, he has had extensive experience in writing on various medical topics for the general public. After medical graduation, he has also completed diploma in diet and nutrition as well as yoga.
Posted inDiet & Nutrition
Fresh diet: ताजा व गरम आहाराचे फायदे जाणून घ्या
आहार नेहमी ताजा असतानाच खावा असा अलिखित नियम आहे आणि हा नियम योग्यच आहे. शरीरातील जाठराग्नीमुळे अन्नाचे पचन योग्यप्रकारे होऊन रस, रक्त, मांस आदि धातुंचे पोषण होत असतो. तर असा हा जाठराग्नी आहार गरम असताना घेतल्यास प्रदिप्त होण्यास मदत होते. ताजे अन्न घेतल्याने होणारे फायदे : आहार गरम असताना घेतल्यास भूक वाढते, घेतलेल्या अन्नाचे सम्यक […]
Posted inDiet & Nutrition
हृद्याच्या आरोग्यासाठी योग्य आहार जाणून घ्या ..
हृद्याच्या कार्यात बिघाड झाल्यास अनेकविध विकार उत्पन्न होतात. हृद्रोगामुळे अकाली मृत्यु होण्याचा धोका वाढतो. यासाठी प्रत्येकाने हृद्याची काळजी घ्यावी. हृद्याच्या आरोग्यासाठी काय खावे..? हलका, सुपाच्य आहार घ्यावा. आहारात हिरव्या पालेभाज्या, हंगामी विविध फळे, फळभाज्या, कोशिंबीर, बदाम, मणुका, मोड आलेली कडधान्ये, तंतूमय पदार्थ यांचा भरपूर समावेश करावा. चांगले स्निग्धपदार्थ आहारात असावेत – आहारात मोनोअन्सॅच्युरेटेड (मूफा) आणि […]
Posted inDiet & Nutrition
उन्हाळ्याच्या दिवसात हा आहार घ्यावा
उन्हाळा आणि आहार : उन्हाळ्याच्या दिवसात जाठराग्नि मंद असतो. त्यामुळे आहाराचे योग्य प्रकारे पचन होण्यासाठी पचणास हलका आहार घेणे आवश्यक असते. तसेच उन्हाळ्यात आहार कमी प्रमाणातच घ्यावा लागतो. उन्हाळा ऋतू सुरू झाल्यावर आहार कोणता घ्यावा याची माहिती खाली दिली आहे. उन्हाळ्यातील आहार असा असावा : विविध पेये – माठातील थंड पाणी, कोकम सरबत, लिंबू सरबत, […]
Posted inDiet & Nutrition
हिवाळ्यात आपला आहार असा असावा
हिवाळ्यातील आहार : हिवाळा हा स्वभावतःच शीत हवामानाचा असतो. त्यामुळे शरीरातील संतुलन राखण्यासाठी उष्ण गुणात्मक आहाराचा समावेश हिवाळ्यामध्ये करणे गरजेचे असते. उष्ण वीर्यात्मक आहाराच्या सेवनाने शरीरातील अग्नी प्रदिप्त होतो. त्यामुळे भूक जास्त लागण्यास मदत होते शिवाय अन्नाचे सम्यक पचनही होते. हिवाळ्यामध्ये गुरु, स्निग्ध, उष्ण गुणात्मक आहार घ्यावा. हिवाळ्यात काय खावे ..? हिवाळ्यात दूध व दुग्धजन्य […]
Posted inDiet & Nutrition
यकृताच्या आरोग्यासाठी योग्य आहार
यकृत हे शरीरातील एक अतिमहत्वाचे असे अवयव आहे. पचनक्रिया, रक्तसंचारण क्रियेमध्ये यकृताची महत्वाची अशी भुमिका असते. खाल्लेल्या अन्नाचे पचन करणे त्यानंतर त्याचे रस, रक्तादी धातूत रुपांतर करण्यासाठी यकृताचे महत्वपूर्ण योगदान असते. याशिवाय शरीरातील अपायकारक विषारी घटकांचे निचरा करण्याचे महत्वपुर्ण कार्य हे यकृतावरच अवलंबुन असते. म्हणून आरोग्य टिकवण्यासाठी यकृताचे आरोग्य चांगले असणे आवश्यक असते. अयोग्य आहाराच्या […]
Posted inDiet & Nutrition
दुधातील पोषक घटक (Milk nutrition)
पौष्टिक आहार : दुध – आपल्या शरीराला आवश्यक असे अनेक पोषकघटक दुधामध्ये असतात. त्यामुळेच दुधाला पूर्णान्न असे संबोधले जाते. नवजात बालकाचा एक वर्षापर्यंत दृध हाच प्रमुख आहार असतो. दुधातून आपणास प्रथिने, कैल्शियम, स्निग्ध पदार्थ, कर्बोदके, जीवनसत्वे, पोटॅशियम यासारख्या खनिजांचा मुबलक पुरवटा होतो. विविध दुधातील आयुर्वेदिक गुणधर्म – (1) गाईचे दुध – देशी गाईचे दुध हे […]
Posted inDiet & Nutrition
Buttermilk: ताक पिण्याचे फायदे व नुकसान जाणून घ्या
ताक – Buttermilk : ताक हा एक दुग्धजन्य पदार्थ असून दह्यात पाणी मिसळून ते मिश्रण घुसळून ताक तयार केले जाते. ताक हे चविष्ट, पौष्टीक तसेच आरोग्याच्या दृष्टीनेसुध्दा अतिशय उपयुक्त असते. ताकामध्ये अनेक महत्वाची पोषकतत्वे, खनिजे व व्हिटॅमिन्स असतात. ताक पिणे हे उन्हाळ्याच्या दिवसात अमृतासारखे मानले जाते. ताक पिण्यामुळे शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर पडण्यास मदत होते. […]
Posted inDiet & Nutrition
Butter: लोणी खाण्याचे फायदे व नुकसान जाणून घ्या
लोणी – Butter : लोणी हा एक पौष्टीक असा दुग्धजन्य पदार्थ आहे. लोणी हे ताक घुसळून तयार केले जाते. अनेक उपयुक्त पोषकघटक लोण्यामध्ये असतात. आरोग्याच्यादृष्टीने लोण्याचे फायदे भरपूर आहेत. विशेषतः बाजारातील विकतच्या लोण्यापेक्षा घरगुती लोणी जास्त फायदेशीर असते. लोणी खाण्यामुळे पचनक्रिया सुधारते, वजन वाढते, शारीरिक दुर्बलता कमी होते, डोळ्यांचे आरोग्य सुधारते, थायरॉईडचा त्रास होत नाही, […]
Posted inDiet & Nutrition
Ghee: साजूक तूप खाण्याचे फायदे व नुकसान जाणून घ्या
तूप – Ghee : तूप हा एक दुग्धजन्य पदार्थ असून भारतीय आहारात याचा समावेश मोठ्या प्रमाणात केला जातो. तूप हे लोणी वितळवून तयार केले जाते. अनेक उपयुक्त पोषकघटक तुपामध्ये असतात. यातील औषधी गुणधर्म विचारत घेऊन आयुर्वेदाने, तुपाचा औषध म्हणूनच वापर केलेला आहे. त्यातही अधिक जुने असणारे तूप हे आरोग्यासाठी अधिक हितकारी असल्याचे आयुर्वेदात सांगितले आहे. […]