डेंगू ताप माहिती – डेंग्यूची लक्षणे, कारणे, प्रकार, निदान आणि उपचार (Dengue in Marathi)

Dengue in Marathi, dengue chi lakshane marathi, Dengue Fever Symptoms, Causes, Prevention & Treatments in Marathi

डेंगू ताप माहिती मराठी :

Dengue fever information Marathi
डेंगू हा डासापासून पसरणारा एक गंभीर असा विषाणूजन्य आजार आहे. हा आजार ‘एडीस इजिप्ती’ ह्या नावाच्या या डासांच्या चाव्यामुळे हा रोग पसरतो. डेंग्यू हा आजार कोणाही व्यक्तिला होऊ शकतो, मात्र प्रामुख्याने लहान मुलांना डेंग्यू संसर्गाचा धोका अधिक असतो. डेंगू कसा होतो, डेंगू होण्याची कारणे, डेंगू ची लक्षणे मराठी, डेंग्यूची लागण कशी होते, डेंग्यूच्या डासांचे प्रकार, डेंगू उपचार, घरगुती उपाय, डेंगूपासून बचाव कसा करावा या सर्वांची माहिती खाली दिली आहे.

डेंग्यूचे प्रकार :

डेंग्यूचे विषाणु चार प्रकारचे आहेत 1, 2, 3 व 4 यापैकी कौणत्याही विषाणु ने डेंग्यू होवु शकतो. लक्षणांनुसार डेंग्यूचे तीन प्रकार करता येतील जसे,
1) सौम्य डेंग्यू ताप (DF),
2) रक्तस्त्रावी डेंग्यू ताप (DHF)
3) शॉकसह रक्तस्त्रावी डेंग्यू ताप

डेंगू ची लक्षणे मराठी :

Dengue lakshan in Marathi
• अचानक जोराचा ताप येणे,
• ‎तीव्र डोकेदुखी, डोळ्यांच्या खोबणीत वेदना होणे,
• ‎स्नायू आणि सांधेदुखणे,
• ‎ताप आल्यानंतर 3-4 दिवसांनी त्वचेवर लाल चट्टे येणे सुरवातीला पायावर आणि छातीवर व संपुर्ण शरीरावर लाल चट्टे पसरणे,
• ‎मळमळ, उलट्या आणि भूक कमी होणे,
• ‎जठराची सूज, ओटीपोटात दुखणे,
अशी सौम्य डेंग्यू आजाराची लक्षणे असू शकतात.

तर रक्तस्राव होणाऱ्या हेमोरेजिक डेंगू तापामध्ये (DHF) खालील लक्षणे असतात.
रक्तस्रावीत (हेमोरेजिक) डेंग्यू ही गंभीर अवस्था असून याची सुरुवात तीव्र तापाने होते. डेंग्यू ताप वाढला, तर तो डेंग्यू हेमोरेजिकमध्ये रुपांतरित होऊ शकतो.
• अशा रुग्णांमध्ये नाक, तोंड आणि हिरड्याद्वारे रक्तस्त्राव होतो.
• ‎खुप थकवा येणे हे शरीरात रक्तस्त्राव झाल्याचे लक्षण असू शकते.
• ‎रक्तदाब कमी होउन डेंग्यू शॉक सिंड्रोम होऊ शकतो.
• ‎डोकेदुखी, भूक मंदावणे, मळमळणे व पोटदुखी ही लक्षणेही असतात.
हेमोररहाजिक डेंगू तापाचे निदान अंगावरील दर्शनिय भागावर म्हणजे हातपाय, चेहरा व मान यावर आलेल्या पुरळांवरुन केली जाते. डेंग्यू हेमोररहाजिक ताप मुख्यतः मुले आणि तरुण वयोगटातील 5% लोकांमध्ये जीवघेणा ठरु शकतो.

डेंगू होण्याची कारणे व डेंग्यू कसा पसरतो..?

Dengue causes in Marathi
स्वच्छ, साचलेल्या पाण्यात अंडी घालणारा ‘एडीस इजिप्ती’ हा डास डेंग्यूचे विषाणू पसरवतो. हे डास शक्यतो सकाळी व संध्याकाळी चावतात. या डासांची उत्पत्ति घरातील व परिसरातील भांडी, टाक्या व टाकाऊ वस्तू यात साठविलेल्या स्वच्छ पाण्यात होते. डेंग्यूची लागण झालेल्या रुग्णास डास चावून तो डास दुसऱ्या एका व्यक्तीस चावल्यास त्यालाही डेंग्यूची लागण होते.

डेंगूचे निदान :

Dengue fever diagnosis test in Marathi
डॉक्टरांना रुग्णाच्या लक्षणांवरून याचे निदान होते शिवाय डेंग्यूच्या निदानासाठी रक्त तपासणी, रॅपिड ऍन्टीबोडी रॅपिड ऍन्टीजन टेस्ट, इलायझा टेस्ट, पीसीआर टेस्टही केली जाईल. डेंग्यूमध्ये रक्तातील प्लेटलेटची संख्या आणि पांढऱ्या पेशींची संख्या कमी होते तर हेमॅटोक्रिट आणि सीरम अमायनोट्रान्सपरेजमध्ये वाढ होते.
डेंग्यूमध्ये रॅपिड ऍन्टीबोडी रॅपिड ऍन्टीजन टेस्ट, इलायझा टेस्ट, पीसीआर टेस्ट ह्या पॉझिटिव येतात.

डेंगू उपचार माहिती :

Dengue treatment in Marathi
डेंगू वर निश्चित असे औषधोपचार नाहीत, रुग्णांना लक्षणानुसार उपचार दिले जातात.
• वरील लक्षणे दिसून आल्यास, डॉक्टरांकडे जाऊन रोगाचे निदान आणि उपचार करून घ्यावेत.
• डेंग्यू ताप आल्यास अॅस्प्रिन आणि झटके प्रतिबंधक औषधे देऊ नयेत. कारण यामुळे शरीरामध्ये रक्तस्त्राव होऊ शकतो म्हणून अॅस्प्रिन सारखे वेदनाशामक डेंगू रुग्णात औषध दिली जात नाहीत.
• ‎खुप ताप येणे, उलट्या होणे, रक्तस्राव होणे किंवा रुग्णाची तब्येत अचानक गंभीर होणे. अशी लक्षणे आढळून आल्यास रुग्णास ताबडतोब डॉक्टरांकडे घेऊन जावे.
• ‎आपले डॉक्टर ताप नियंत्रित करण्यासाठी पॅरासिटामॉल हे औषध देतील.
• ‎रुग्णाला विश्रांती (बेड रेस्ट) द्यावी.
• ‎ज्या रुग्णांना मोठया प्रमाणात उलटया, जुलाब, मळमळ व घाम येत आहे अशा रुग्णांच्या शरीरातील क्षार, पाणी कमी होऊ नये यासाठी घरी बनविलेल्या फळांचा रस व ओ.आर.एस.चे द्रावण दयावे.
• ‎आजार गंभीर स्वरूपाचा असल्यास रक्तदाब कमी होतो. रुग्णांना आयव्ही फ्लुइड (सलाइन) आणि प्लेटलेट्स द्याव्या लागतात.
• ‎हेमोररहाजिक डेंग्यू तापामध्ये वैद्यकीय आवश्यकता भासल्यास रुग्णास रक्त चढविले जाते.
• ‎डेंगू रुग्णांनी डॉक्टरांनी दिलेलीचं औषध घ्यावी. घरगुती उपाय करीत बसू नये.

डेंगू उपाय योजना – प्रतिबंधात्मक उपाय :

Dengue prevention tips in marathi
डेंगू पासून बचाव कसा करावा, डेंगू होऊ नये म्हणून कोणती काळजी घ्यावी..?
• आठवडयातून किमान एकदा घरातील पाणी भरलेली सर्व भांडी रिकामी करावी.
• ‎पाणी साठवलेल्या भांडयाना योग्य पद्धतीने झाकून ठेवावे.
• ‎फुलदाण्या, झाडांच्या कुंड्या, फिशटॅंक इ. यातील पाणी नियमित बदलावे.
• ‎डासांची संख्या कमी करणे व त्यांना दूर ठेवणे हाच प्रतिबंधात्मक उपाय आहे यासाठी घराभोवतालची जागा स्वच्छ आणि कोरडी ठेवावी.
• ‎घरांच्या भोवताली व छतांवर वापरात नसणारे टाकावू टायर, बाटल्या इ साहित्य ठेऊ नये.
• ‎घरातील दारे आणि खिडक्यांना डास प्रतिबंधक जाळ्या लावाव्यात.
• ‎डेंग्यूची लागण झालेल्या रुग्णांना डास चावणार नाही याची पुरेपुर काळजी घ्यावी. जेणेकरुन डेंग्यूच्या डासाद्वारे होणारा आणखीचा प्रसार रोखला जाईल.

डेंग्यू संबंधित खालील आजारांचीही माहिती जाणून घ्या..

मलेरिया –
डेंग्यू प्रमाणेच मलेरिया (हिवताप) हा एक संसर्गजन्य आजार असून तो डासांमुळे पसरत असतो. मलेरियाची लक्षणे, कारणे, उपचार आणि घ्यावयाची काळजी याविषयी माहिती जाणून घेण्यासाठी येथे क्लिक करा.

चिकुनगुनिया –
चिकुनगुनिया या रोगाची लक्षणे सुद्धा काही प्रमाणात डेंगू सारखी असतात. डासांच्यामुळे पसरणाऱ्या चिकुनगुनिया या आजारात थंडी वाजून ताप येणे, पुरळ उठणे, सांधेदुखी अशी लक्षणे असतात. चिकुनगुनिया विषयी अधिक माहिती जाणून घेण्यासाठी येथे क्लिक करा.

स्वाईन फ्लू –
स्वाईन फ्लू या संसर्गजन्य आजाराची माहिती, स्वाईन फ्लूची लक्षणे, कारणे, उपचार आणि स्वाईन फ्लूपासून बचाव करण्याचे उपाय जाणून घेण्यासाठी येथे क्लिक करा.

Dengue disease in Marathi language pdf, Dengue rogachi lakshane, karne, upchar, nidan marathi mahiti, infectious diseases.