स्वाइन फ्लू ची मुख्य लक्षणे, कारणे व उपचार : Swine Flu Symptoms

स्वाइन फ्लू आजार – Swine Flu (H1N1) :

स्वाइन फ्लू हा एक संसर्गजन्य आजार असून त्याची लागण ही H1N1 ह्या व्हायरसपासून होते. स्वाइन फ्लूची लक्षणे ही साधारण फ्ल्यू सारखीच म्हणजे सर्दी होणे, खोकला, ताप येणे अशी असतात. स्वाइन फ्लूचा व्हायरस हा डुकरांमधून माणसाकडे पसरला आहे. 2009 साली पहिल्यांदा स्वाइन फ्ल्यू हा आजार माहीत झाला. जागतिक आरोग्य संघटनेने ऑगस्ट 2010 मध्ये ‘स्वाइन फ्लू’ला जागतिक महामारी म्हणून जाहीर केले.

स्वाइन फ्लू होण्याची कारणे (Causes of swine flu) ;

स्वाइन फ्ल्यू बाधित व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीला याचा संसर्ग होऊ शकतो. बाधित व्यक्तीच्या शिंकेद्वारे किंवा खोकल्यातून H1N1 विषाणू हे हवेत पसरत असतात. ह्या विषाणूंचा स्वस्थ व्यक्तीच्या नाक, तोंड, डोळे, त्वचा ह्यांचेशी संपर्क झाल्यास विषाणूंचे संक्रमण होते व त्या व्यक्तीलाही याची लागण होते.

स्वाइन फ्ल्यू बाधित रुग्णाच्या एका शिंकेद्वारे हजारो विषाणू हवेमध्ये पसरून संसर्ग माजवू शकतात. स्वाइन फ्लूचे विषाणू हवेत 8 तास जीवंत राहू शकतात. म्हणून स्वाइन फ्ल्यूला अतिशय संसर्गजन्य असा आजार असेही संबोधले जाते.

स्वाइन फ्लू कोणत्या विषाणूमुळे होतो..?

स्वाइन फ्लू हा रोग H1N1 या विषाणूमुळे होतो. H1N1 या विषाणूची (व्हायरसची) बाधा झालेल्या रुग्णाच्या शिंकेद्वारे किंवा खोकल्यातून H1N1 विषाणू हे हवेत पसरतात. त्यानंतर या पसरलेल्या विषाणूंचा संपर्क दुसऱ्या स्वस्थ व्यक्तीच्या नाक, तोंड, डोळे, त्वचा ह्यांचेशी झाल्यास विषाणूंचे इन्फेक्शन होऊन त्या व्यक्तीलाही स्वाइन फ्लूची लागण होते.

स्वाइन फ्लू ची मुख्य लक्षणे (Swine flu symptoms) :

स्वाइन फ्लूची लक्षणे ही सामान्य फ्लू सारखीचं असतात.

• ताप येणे,
• हुडहुडी व थंडी वाजणे,
• सर्दी येणे, नाक वाहणे,
• खोकला,
• घशात दुखणे,
• अंगदुखी, डोके दुखणे,
• पोटात दुखणे,
• अतिसार,
• मळमळ व उलटी होणे यासारखी लक्षणे स्वाइन फ्ल्यूमध्ये असू शकतात.

स्वाइन फ्लूमुळे जास्त धोका कोणाला असतो..?

• 65 वर्षावरील वयोवृद्ध व्यक्ती
• पाच वर्षापेक्षा कमी वयाची लहान मुले,
• गरोदर स्त्रिया,
• इम्युन सिस्टीमसंबंधित AIDS वैगेरे आजार असणारे रुग्ण,
• हृदयविकार, डायबेटीस, किडनीचे विकार, अस्थमा पेशंट अशा व्यक्तींमध्ये स्वाइन फ्ल्यूची लागण झाल्यास आजार अधिक गंभीर बनून जास्त धोकादायक ठरत असतो.

स्वाइन फ्लूचे निदान :

स्वाइन फ्ल्यूची साथ परिसरात आलेली असल्यास रुग्णामध्ये सर्दी, ताप अशी लक्षणे असल्यास आपले डॉक्टर स्वाइन फ्ल्यूच्या निदानासाठी काही चाचण्या करतात. यामध्ये रुग्णाच्या घशातील स्त्राव (swab) तपासणीसाठी घेतला जातो व त्याद्वारे स्वाइन फ्ल्यूचे निदान केले जाते.

स्वाइन फ्लू आणि उपचार (Swine flu treatment) :

पेशंटमध्ये असणाऱ्या लक्षणांनुसार स्वाइन फ्लूवर उपचार केले जातात. यावर उपचारासाठी अँटी-व्हायरल औषधे दिली जातील. यासाठी Tamiflu आणि zanamivir ही औषधे वापरली जातात. रुग्णास ताप, डोकेदुखी आणि अंगदुखी असे त्रास होत असल्यास वेदनाशामक औषधे दिली जातात.

स्वाइन फ्ल्यूची लागण झालेल्या रुग्णाने डॉक्टरांच्या सल्ल्याने उपचार घ्यावेत. अशा रुग्णांनी पूर्णपणे बरे होईपर्यंत बेडरेस्ट घेणे गरजेचे असते. पूर्णपणे बरे होईपर्यंत इतर लोकांना आपल्यामुळे याची लागण होणार नाही याचीही रुग्णांनी काळजी घ्यावी. शरीरात डिहायड्रेशन होऊ नये म्हणून ओ.आर.एस. सोल्युशन, पाणी व इतर पातळ पदार्थ म्हणजे सूप, फळाचा रस इ. भरपूर प्रमाणात घ्यावे.

स्वाइन फ्लू आणि प्रतिबंधात्मक उपाययोजना (Swine flu prevention) :

स्वाइन फ्लूचे विषाणू हे बाधित व्यक्तींच्या खोकण्यातून किंवा शिंकाद्वारे हवेच्या माध्यमातून आपल्यामध्ये येऊ नये यासाठी काळजी घेणे आवश्यक असते. स्वाइन फ्ल्यूची लागण होऊ नये म्हणून कोणते प्रतिबंधात्मक उपाय करावेत याची माहिती खाली दिलेली आहे.

• वारंवार आपले हात सॅनिटायजर, साबण किंवा हँड वॉशने स्वच्छ धुवावेत.
• तोंडावर मास्कचा वापर करावा.
• ‎वारंवार आपल्या डोळ्यांना , नाकाला व तोंडाला हात लावणे टाळावे.
• ‎आपणास सर्दी, खोकला असल्यास घरीच थांबावे. गर्दिच्या ठिकाणी जाऊ नये.
• सर्दी, ताप, घसादुखी असल्यास डॉक्टरांकडून उपचार करून घ्यावेत. घरगुती उपाय करीत बसू नये.
• ‎दारवर्षी स्वाइन फ्लूवर लसीकरण केल्यास यापासून बचाव होऊ शकतो. स्वाइन फ्ल्यूवर अनेक लसी (vaccine) सध्या उपलब्ध आहेत. आपल्या डॉक्टरांच्या सल्ल्याने त्या घेऊ शकता.

हे लेख सुद्धा वाचा..

• डेंग्यू ताप
• मलेरिया
• चिकूनगुण्या
• लेप्टोस्पारोसिस

Read Marathi language article about Swine flu Symptoms, Causes, Diagnosis, Treatments and Prevention tips. Last Medically Reviewed By Dr. Satish Upalkar on March 8, 2024.