गर्भावस्था आणि लोहाच्या गोळ्या : गरोदरपणात लोह (iron) खूप महत्त्व असते. रक्तातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी असल्यास अनेक गर्भवतीमध्ये अॅनेमिया होण्याची शक्यता अधिक असते. गरोदरपणात लोहाच्या गोळ्या का दिल्या जातात..? अॅनेमिया किंवा रक्तपांढरी यामुळे वेळेपूर्वी बाळाचा जन्म होणे, बाळ दगावणे किंवा बाळाचे वजन कमी असणे अशा समस्या बाळाच्या बाबतीत होऊ शकतात. याशिवाय अॅनेमियामुळे गरोदर स्त्रीला थकवा […]
Dr. Satish Upalkar
Dr. Satish Upalkar, obtained his bachelor’s degree in medicine and surgery from Maharashtra University of Health Sciences, Nashik, India in 2010. He is also a member of the Medical Council of Indian Medicine, Mumbai. He is working as a General Physician and Healthcare Consultant. Since 2012, he has had extensive experience in writing on various medical topics for the general public. After medical graduation, he has also completed diploma in diet and nutrition as well as yoga.
गरोदरपणातील लसीकरण 2024 (Vaccination during pregnancy)
गर्भावस्था आणि लसीकरण : गरोदरपणात आवश्यक अशा लसीकरणामुळे गर्भवती स्त्रीचे आणि पोटातील गर्भाचे विविध आजारांपासून संरक्षण होत असते. प्रेग्नन्सीमध्ये लसीकरणाअभावी विविध साथीचे आजार होऊन माता व बालकमृत्यू किंवा जन्मणाऱ्या बाळामध्ये व्यंग निर्माण होऊ शकतात. त्यामुळे प्रेग्नन्सीमध्ये लसीकरणाचे खूप महत्त्व असून यामुळे गरोदर स्त्री आणि गर्भाचे संरक्षण होण्यास मदत होत असते. गरोदरपणातील लसीकरण – गर्भवतीने धनुर्वात […]
गरोदरपणात इन्फेक्शन होऊ नये यासाठी घ्यायची काळजी
गर्भावस्था आणि संसर्गजन्य आजार : गर्भावस्थेत रोग्रतिकारकशक्ती कमजोर होत असल्याने इन्फेक्शन होण्याचा धोका जास्त असतो. त्यामुळे गरोदरपणात अनेकदा फ्ल्यू सर्दी, खोकला यासारखे व्हायरल इन्फेक्शन होत असते. अशावेळी प्रेग्नन्सीमध्ये स्वच्छता व योग्य ती काळजी घेतल्यास असे संसर्गजन्य आजार होण्यापासून सहज दूर राहता येते. गरोदरपणात इन्फेक्शन (संसर्ग) होऊ नये यासाठी अशी घ्यावी काळजी : 1) वैयक्तिक स्वच्छतेची […]
गरोदरपणात सोनोग्राफी करणे हे सुरक्षित असते का नाही?
अल्ट्रासाउंड सोनोग्राफी आणि गरोदरपण – अल्ट्रासाउंड सोनोग्राफीमध्ये ध्वनिलहरी पोटावरुन गर्भाशयापर्यंत पाठवली जातात. त्यानंतर ही ध्वनिलहरी गर्भापर्यंत पोहचून परत येतात आणि त्याद्वारे कॉम्प्युटरवर गर्भाशयातील गर्भाची स्थिती, हालचाल याविषयी चित्र दिसू लागतात. गरोदरपणात अल्ट्रासाऊंड सोनोग्राफी केल्याने बाळावर काही दुष्परिणाम होतील का, असे विविध प्रश्न बऱ्याच जणांच्या मनात येत असतात. यासाठी त्या सर्व शंकांचे निरसन या लेखात केले […]
प्रेग्नन्सीमध्ये RH negative रक्तगट असल्यास काय होते?
गरोदरपण आणि RH निगेटिव्ह रक्तगट : गरोदर स्त्रियांच्या बाबतीत RH पॉझिटिव्ह आणि RH निगेटिव्हचा विचार महत्त्वाचा ठरतो. त्यामुळे प्रेग्नन्सीमध्ये स्त्रीचा रक्तगट व RH पॉझिटिव्ह किंवा निगेटिव्ह आहे हे तपासणे आवश्यक असते. जर गरोदर स्त्रीचा रक्तगट RH निगेटिव्ह व तिच्या पतीचा रक्तगट RH पॉझिटिव्ह असल्यास गर्भावर परिणाम होऊ शकतो. मात्र अशावेळी डॉक्टर RH निगेटिव्ह असणाऱ्या गरोदर […]
गरोदरपणात हिमोग्लोबिन व रक्त वाढण्यासाठी काय खावे?
गरोदरपणात रक्त का वाढले पाहिजे? गरोदरपणामध्ये रक्ताल्पता (ऍनिमिया) होण्याची संभावना असते. रक्तातील हिमोग्लोबीनचे प्रमाण कमी झाल्याने रक्ताल्पता होत असते. गरोदरपणात रक्ताचे खूप महत्वाचे कार्य असते. गर्भाचे पोषण आईच्या रक्तातूनच नाळेमधून होत असते. त्यामुळे गरोदरपणात आईच्या शरीरात पुरेसे रक्त वाढणे आवश्यक असते. प्रेग्नन्सीत रक्त कमी असल्यास होणाऱ्या समस्या : प्रेग्नन्सीमध्ये रक्त किंवा हिमोग्लोबिन कमी असल्यास अनेक […]
प्रेग्नन्सीमध्ये गरोदर स्त्रीने कोणते पदार्थ खाणे टाळावेत ते जाणून घ्या..
गरोदरपणात आई जो आहार घेत असते त्याचा परिणाम बाळाच्या आरोग्यावर होत असतो. त्यामुळे गरोदरपणात बाळाच्या आरोग्याचा विचार करून काळजीपूर्वक योग्य आहार घेणे गरजेचे असते. प्रेग्नन्सीत गरोदर स्त्रीने हे पदार्थ काय खाऊ नयेत : चरबी वाढवणारे पदार्थ खाणे टाळा.. तेलकट, तुपकट पदार्थ, मैद्याचे पदार्थ, बेकरी प्रोडक्ट, साखरेचे पदार्थ, केक, चॉकलेट, मिठाई, फास्टफूड, जंकफूड असे चरबी व […]
गर्भावस्था सुरू झाल्याची अशी असतात लक्षणे
गर्भावस्थेतील लक्षणे : गर्भावस्थेत स्त्रीच्या शरीरात बरेच बदल होत असतात. प्रामुख्याने गर्भावस्थेतील हार्मोन्समधील बदलांमुळे असे घडत असते. एकाद्या स्त्रीमध्ये गर्भावस्था सुरू झाल्यावर कोणकोणती लक्षणे जाणवू शकतात याविषयी माहिती येथे दिली आहे. गर्भावस्था सुरू झाल्याची अशी असतात लक्षणे.. 1) मासिक पाळी येणे थांबणे.. दर महिन्याला नियमित येणारी मासिक पाळी येणे थांबणे हे गर्भावस्था सुरू झाल्याचे मुख्य लक्षण […]
डोळ्याखालील डार्क सर्कल दूर करण्याचे उपाय
डोळ्याखालील डार्क सर्कल्स : अनेकजणांना डोळ्यांखाली डार्क सर्कल्स होण्याची समस्या असते. अपुरी झोप, ताणतणाव, अशक्तपणा, हार्मोन्समधील बदल, वाढते वय, डिहायड्रेशन, उन्हात अधिक फिरणे अशी अनेक कारणे याला कारणीभूत असतात. डोळ्यांच्या खाली डार्क सर्कल्स (Eye dark circles) असल्यास त्याचा परिणाम चेहऱ्याच्या सौंदर्यावरही होत असतो. यासाठी येथे डोळ्याखालील डार्क सर्कल दूर करण्यासाठी घरगुती उपाय दिले आहेत. डोळ्याखालील […]
प्रसूतीनंतर व्यायाम कसा व कधी सुरू करावा?
डिलिव्हरीनंतर व्यायाम (Postnatal exercise) : गरोदरपणात वाढलेले वजन आणि शरीराचा वाढलेला आकार पूर्ववत होण्यासाठी प्रसूतीनंतर योग्य व्यायाम करणे आवश्यक असते. तसेच प्रसूती ही नॉर्मल झाली आहे की सिझेरियन झाली आहे यानुसार व्यायाम ठरवावा लागतो. यासाठी बाळंतपणानंतर व्यायाम सुरू करण्यापूर्वी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घेणेही आवश्यक असते. बाळंतपणानंतर केंव्हा व्यायामाला सुरवात करावी..? डिलिव्हरीनंतर 6 आठवड्यानी डॉक्टरांकडे जाऊन […]