करवंदे – Carissa carandas :
करवंदे ही चवीला आंबट-गोड असून काळ्या रंगाची फळे असतात. म्हणूनच त्यांना ‘डोंगराची काळी मैना’ अशा नावाने देखील ओळखले जाते. करवंद फळाचे इंग्रजी नाव Carissa carandas असे आहे. करवंदात व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ए, व्हिटॅमिन के, व्हिटॅमिन बी6, मॅग्नेशियम, पोटॅशियम, फायबर आणि एंथोसायनिन अशी अनेक पोषक तत्वे असतात,
करवंदे खाण्याचे 9 आरोग्यदायी फायदे –
करवंदे आरोग्यासाठी फायदेशीर असतात. करवंद खाण्यामुळे रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते, करवंदे त्वचेला निरोगी ठेवतात, डोळ्यांना निरोगी बनवतात, वजन आटोक्यात आणतात, हिमोग्लोबिन वाढवतात, रक्तदाब नियंत्रित ठेवतात, हृदयाच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त असतात, कॅन्सरला रोखतात आणि हाडांसाठी उपयुक्त असतात. करवंद खाण्याचे आरोग्यासाठी असे अनेक फायदे आहेत.
1) करवंदे रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवतात.
करवंदात व्हिटॅमिन सी भरपूर प्रमाणात असते, जे एक शक्तिशाली अँटीऑक्सिडेंट आहे. ह्या अँटीऑक्सिडंट्समुळे शरीराचे मुक्त रॅडिकल्सच्या हानिकारक प्रभावांपासून रक्षण होते. त्यामुळे रोग प्रतिकार शक्ती वाढते तसेच कर्करोग, हृदयरोग आणि इतर जुनाट आजारांपासून बचाव देखील होण्यास मदत होते.
2) करवंदे त्वचेला निरोगी ठेवतात.
करवंदात व्हिटॅमिन सी आणि व्हिटॅमिन ए भरपूर प्रमाणात असते, हे दोन्ही घटक आपली त्वचा निरोगी ठेवण्यासाठी आवश्यक आहेत. व्हिटॅमिन सी हे त्वचा कोरडी होण्यापासून आणि सुरकुत्या येण्यापासून रोखते, तर व्हिटॅमिन ए हे त्वचेला सूर्याच्या हानिकारक किरणांपासून संरक्षण करते.
3) करवंदे डोळ्यांना निरोगी बनवतात.
करवंदात व्हिटॅमिन ए भरपूर प्रमाणात असते, जे डोळ्यांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी आवश्यक आहे. व्हिटॅमिन ए मुळे दृष्टी कमकुवत होण्यापासून रक्षण होते.
4) करवंदे वजन आटोक्यात आणतात.
करवंदात फायबर भरपूर प्रमाणात असते, जे वजन कमी करण्यासाठी मदत करते. यामुळे पोट भरल्याची भावना निर्माण होते आणि भूक कमी लागते. पर्यायाने वजन आटोक्यात राखले जाते.
5) करवंदे खाल्ल्याने हिमोग्लोबिन वाढते.
करवंदात आयर्न देखील भरपूर असते, जे रक्तातील हिमोग्लोबिनची पातळी वाढवते. हिमोग्लोबिन शरीरातील सर्व भागांमध्ये ऑक्सिजन पोहोचवण्यास मदत करते.
6) करवंद रक्तदाब नियंत्रित ठेवतात.
करवंदात पोटॅशियम भरपूर प्रमाणात असते, जे रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी मदत करते. हाय ब्लड प्रेशरची समस्या असणाऱ्यांनी करवंदे जरूर खावीत.
7) करवंदे हृदयाच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त असतात.
करवंदात पोटॅशियम भरपूर प्रमाणात असते, जे हृदयरोग रोखण्यासाठी मदत करते. यामुळे रक्तदाब नियंत्रित राहतो. रक्तदाब नियंत्रित राहिल्याने हार्ट अटॅक, पक्षाघात अशा आजारांचा धोका कमी होतो.
8) करवंदे कॅन्सरला रोखतात.
करवंदात व्हिटॅमिन सी आणि एंथोसायनिन भरपूर प्रमाणात असते, हे दोन्ही घटक कर्करोग रोखण्यासाठी मदत करतात. व्हिटॅमिन सी हे कर्करोगाच्या पेशींचे वाढणे आणि प्रसार होणे याला रोखतात, तर एंथोसायनिन कर्करोगाच्या पेशींना नष्ट करतात. तसेच करवंदमध्ये अँटीऑक्सिडंट्स आणि फ्लेव्होनॉइड्स भरपूर असतात, जे कॅन्सरचा धोका कमी करतात.
9) करवंदे हाडांसाठी उपयुक्त असतात.
करवंदात कॅल्शियम देखील भरपूर असते, जे हाडांना मजबूत करते आणि ऑस्टियोपोरोसिस सारख्या आजारांपासून संरक्षण करते.
करवंद खाण्याचे तोटे –
करवंदे खाण्याचे काही दुष्परिणाम देखील आहेत. विशेषतः जास्त प्रमाणात करवंदे खाल्ल्याने पोट बिघडू शकते. अशावेळी पोटात दुखणे, अपचन होणे असे त्रास होऊ शकतात. तसेच काही लोकांना करवंद्याच्या रसाने ऍलर्जीचा त्रास होऊ शकतो. जर तुम्हाला करवंद खाल्ल्यानंतर कोणतीही ऍलर्जीची लक्षणे दिसली तर ताबडतोब वैद्यकीय मदत घ्या.
करवंदे खाताना घ्यायची काळजी –
ताजी करवंदे खावीत आणि करवंदांच्या बिया खाणे टाळा कारण त्या विषारी असू शकतात.
Read Marathi language article about Karvande or Carissa carandas health benefits and side effects. Last Medically Reviewed on February 29, 2024 By Dr. Satish Upalkar.
