जर्दाळू (Apricot) –

जर्दाळू हे एक स्वादिष्ट आणि पौष्टिक फळ असून आपल्या आरोग्यासाठी फायदेशीर असते. जर्दाळूमध्ये विविध जीवनसत्त्वे, खनिजे, फायबर आणि अँटिऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात. जर्दाळूमध्ये व्हिटॅमिन ए, सी, ई, के, पोटॅशियम, फायबर आणि लोह यासारखी पोषक मूल्ये असतात.

जर्दाळू खाण्याचे काही फायदे खालीलप्रमाणे आहेत.

जर्दाळू खाण्यामुळे कोलेस्ट्रॉल कमी होते, रक्तदाब नियंत्रित राहतो. पचन सुधारते, पोट साफ होते, पोटात गॅस होत नाही. जर्दाळू खाण्यामुळे हृदयरोग आणि कर्करोग अशा आजारांपासून संरक्षण होते. यामुळे डोळ्यांचे आरोग्य देखील सुधारते. असे विविध फायदे जर्दाळू खाण्यामुळे होतात.

1) जर्दाळू खाण्यामुळे कोलेस्ट्रॉल कमी होते.
जर्दाळूमध्ये फायबर आणि अँटिऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात, जे कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यासाठी मदत करतात. एक अभ्यासानुसार, दररोज 100 ग्रॅम जर्दाळू खाणाऱ्या लोकांमध्ये LDL (खराब) कोलेस्ट्रॉल आणि ट्रायग्लिसराइड्स कमी झाल्याचे आढळून आले.

2) जर्दाळू खाण्यामुळे रक्तदाब नियंत्रित राहतो.
जर्दाळूमध्ये पोटॅशियम भरपूर प्रमाणात असते, जे रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी मदत करू शकते.

3) जर्दाळू खाण्यामुळे हृदयरोगाचा धोका कमी होतो.
जर्दाळूमध्ये फायबर आणि अँटिऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात, जे हृदयरोगाचा धोका कमी करण्यासाठी मदत करतात. फायबरमुळे कोलेस्ट्रॉल कमी होते, तर अँटिऑक्सिडंट्स घटकामुळे हृदयाचे फ्री रॅडिकल्सच्या घातक प्रभावापासून संरक्षण होते. तसेच जर्दाळूमुळे रक्तदाब नियंत्रित राहत असल्याने जर्दाळू खाण्यामुळे हृदयरोगाचा धोका कमी होतो.

4) जर्दाळू खाण्यामुळे कर्करोगाचा धोका कमी होतो.
जर्दाळूमध्ये अँटिऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात, जे कर्करोगाचा धोका कमी करण्यासाठी मदत करू शकतात. अँटिऑक्सिडंट्स हे फ्री रॅडिकल्सच्या नुकसानापासून शरीराचे संरक्षण करतात, ज्यामुळे कर्करोगाच्या पेशी वाढण्यास आणि पसरण्यापासून रोखले जाते.

5) जर्दाळू खाण्यामुळे पचनक्रिया सुधारते
जर्दाळूमध्ये फायबर भरपूर प्रमाणात असते, जे पचन सुधारण्यास मदत करू शकते. फायबरमुळे पोट साफ होऊन बद्धकोष्ठता, गॅस आणि अपचन यांसारख्या समस्या दूर होतात.

6) जर्दाळू खाण्यामुळे डोळ्यांचे आरोग्य चांगले राहते.
जर्दाळूमध्ये जीवनसत्त्वे ए आणि सी भरपूर प्रमाणात असतात, जे डोळ्यांचे आरोग्य सुधारण्यास मदत करतात.

7) जर्दाळूमुळे त्वचा आणि केसांचे आरोग्य सुधारते.
जर्दाळूमध्ये जीवनसत्त्वे ए, सी आणि ई भरपूर प्रमाणात असतात, जे त्वचा आणि केसांची काळजी घेण्यासाठी मदत करतात. जीवनसत्त्वे ए त्वचेला ओलावा देण्यास मदत करू शकतात, तर जीवनसत्त्वे सी आणि ई त्वचेला फ्री रॅडिकल्सच्या नुकसानापासून संरक्षण देऊ शकतात. तसेच जीवनसत्त्वे सी केसांना वाढण्यास आणि मजबूत बनवण्यास मदत करतात.

जर्दाळू कसे खावे..?

जर्दाळू हे फळ तुम्ही ताजे, वाळलेले किंवा ज्यूसच्या रूपात खाऊ शकता. आपल्याकडे वाळलेल्या स्वरूपात सुकामेवा म्हणून जर्दाळू खाल्ले जातात. जर तुम्ही जर्दाळूचा ज्यूस पिण्याचा विचार करत असाल, तर ते कमी प्रमाणात प्यावे, कारण जर्दाळूचा ज्यूस कॅलरीजमध्ये जास्त असतो. यामुळे वजन वाढू शकते. त्यामुळे जर्दाळू जास्त प्रमाणात खाऊ नका. एका दिवसात 10-12 जर्दाळू खाऊ शकता. मात्र यापेक्षा जास्त प्रमाणात खाऊ नका.

जर्दाळू खाण्याचे तोटे –

जास्त प्रमाणात जर्दाळू खाण्यामुळे जुलाब लागणे, अपचन होणे, पोटात दुखणे, मळमळ आणि उलट्या होणे, पोटात गॅस होणे असे त्रास होऊ शकतात. तसेच रक्तातील साखर वाढू शकते. काही जणांना जर्दाळू खाण्यामुळे त्वचेवर ऍलर्जी होऊ शकते.

जर्दाळू कोणी खाऊ नये..?

• डायबेटिस, हृदयरोग असणाऱ्यांनी जर्दाळू खाणे टाळावे.
• मुतखडा असणाऱ्यांनी जर्दाळू खाऊ नये.
• तुम्हाला जर्दाळूची ऍलर्जी असल्यास तुम्ही जर्दाळू खाऊ नका.
• जर तुम्ही गर्भवती असाल किंवा स्तनपान देत असाल तर तुम्ही जर्दाळू खाण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

जर्दाळू मधील पोषण मूल्ये (Nutritional value) –

जर्दाळूमध्ये व्हिटॅमिन ए, सी, ई, के, पोटॅशियम, फायबर आणि लोह यासारखे पोषक घटक असतात. 100 ग्रॅम जर्दाळूमध्ये खालील पोषक मूल्ये असतात.

कॅलरीज: 62
प्रोटीन: 1.1 ग्रॅम
कर्बोदके: 12.2 ग्रॅम
फायबर: 2.4 ग्रॅम
साखर: 9.5 ग्रॅम
चरबी: 0.3 ग्रॅम
saturated fat: 0.1 ग्रॅम
ट्रान्स फॅट: 0 ग्रॅम
कोलेस्ट्रॉल: 0 मिग्रॅ
व्हिटॅमिन सी: 10.5 मिग्रॅ (दिवसाच्या गरजेच्या 150%)
व्हिटॅमिन ए: 100 IU (दिवसाच्या गरजेच्या 20%)
व्हिटॅमिन के: 1.2 माइक्रोग्रॅम (दिवसाच्या गरजेच्या 15%)
व्हिटॅमिन बी6: 0.1 मिग्रॅ (दिवसाच्या गरजेच्या 7%)
मॅग्नेशियम: 16 मिग्रॅ (दिवसाच्या गरजेच्या 4%)
पोटॅशियम: 236 मिग्रॅ (दिवसाच्या गरजेच्या 7%)
फॉस्फरस: 23 मिग्रॅ (दिवसाच्या गरजेच्या 5%)
तांबे: 0.1 मिग्रॅ (दिवसाच्या गरजेच्या 7%)
लोह: 0.4 मिग्रॅ (दिवसाच्या गरजेच्या 3%)

हे सुध्दा वाचा – बदाम खाण्याचे फायदे व तोटे जाणून घ्या..

Read Marathi language article about Apricots dry fruit benefits and side effects. Last Medically Reviewed on February 29, 2024 By Dr. Satish Upalkar.